ZPP: Nowelizacja ustawy drogowej jest niekonstytucyjna

Takie stanowisko zajmuje Związek Powiatów Polskich w kontekście przyjętej we wrześniu br. przez Sejm i podtrzymanej przed kilkoma dniami przez Senat nowelizacji ww. Ustawy, na mocy której dawne drogi krajowe, zastępowane, w wyniku realizowanych inwestycji, przez drogi ekspresowe czy obwodnice nie będą już otrzymywać, jak dotychczas, kategorii drogi gminnej, natomiast będą zaliczane do dróg wojewódzkich. Nowelizacja jest krytykowana przez samorządy wojewódzkie, które zwracają uwagę, że mogą mieć poważne problemy ze znalezieniem środków finansowych na nowe zadania. 

– Ustawa jest zwycięstwem (przede wszystkim marketingowym, bo przecież nie merytorycznym) lobby gminnego. Jednak to zwycięstwo z pogwałceniem jakiejkolwiek logiki. Nowelizacja nie tyle przenosi na województwa odpowiedzialność za stary przebieg dróg, ile tworzy nieracjonalny system „zrzucania” dróg docelowo na szczebel gminny. Zgodnie z nowelizacją, województwo będzie bowiem mogło, po przejęciu danego odcinka drogi krajowej, przekazać drogi wojewódzkie o proporcjonalnej (nie wiadomo co to znaczny) długości powiatowi (niekoniecznie temu, na którego terenie nowa droga została wybudowana), a z kolei powiat będzie mógł przekazać drogi gminom. Proces ten będzie przebiegał bez obowiązku porozumienia z obdarowanym. Co więcej, nie będzie musiał spełniać kryteriów kwalifikacji drogi do danej kategorii. Jednocześnie mechanizm dotyczący dróg przekazanych gminom w minionych prawie 10 latach jest skonstruowany w ten sposób, że nowelizacja doprowadzi do chaosu w sieci dróg – stwierdza w oświadczeniu Związku Powiatów Polskich.

Przypomnieć należy, że zupełnie przeciwne przemyślenia w tej sprawie prezentuje poseł Marek Łapiński (PO), szef sejmowej podkomisji, która przygotowała nowelizację ustawy. Łapiński uważa, że zaproponowane zmiany w ustawie doprowadzą do uporządkowania kwestii związanych z kategoryzacją dróg, poza tym zdaniem posła były one konieczne, gdyż wiele gmin, które do tej pory były obarczone obowiązkiem utrzymywania nowych odcinków dawnych dróg krajowych, nie było do tego przygotowanych finansowo.

W ocenie ekspertów ZPP, nowelizacja ustawy jako całość jest niekonstytucyjna i niezgodna z ustrojem samorządu terytorialnego. – Rażącym tego przykładem jest to, że nowelizacja pozwala na upoważnienie samorządów do przekazywania sobie jednostronnie zadań bez grosza na ich realizację – stwierdza ZPP.

Z listem otwartym do prezydenta Bronisława Komorowskiego, by nie podpisywał ustawy, zwrócił się prezydent Poznania Ryszard Grobelny.